Slikstoornissen (dysfagie)
Alzheimer (dementie)Definitie, oorzaken en gevolgen
Definitie van dysfagie of slikstoornis
Dysfagie of slikstoornis is een gebrekkige bescherming van de luchtwegen tijdens de transit van het voedsel naar de slokdarm.
Dysfagie wordt gekenmerkt door een gevoel van ongemak of verstopping tijdens de vordering van de voeding tussen de mond en de maag met soms “verslikkingen”.
Deze slikstoornissen maken het eten moeilijk en kunnen de oorzaak zijn van verlies van eetlust en verminderde voedselconsumptie.
In de ernstigste gevallen, kan dysfagie leiden tot verkeerd inslikken met longverzwakking of zelfs verstikking tot gevolg.
Voedingsmiddelen met een aangepaste textuur bieden de oplossing om het voeden van patiënten met dysfagie te vergemakkelijken en te beveiligen.
Slikken is meestal een onbewuste daad. Het vereist de coördinatie van een groot aantal vrijwillige en reflexactiviteiten.
Wat zijn de oorzaken van dysfagie?
De aan dysfagie gerelateerde aandoeningen, kunnen meer dan de helft van de patiënten treffen die een cerebrovasculair accident (CVA) hebben doorgemaakt, en tot 80% van de patiënten met de ziekte van Alzheimer of een neurodegeneratieve ziekte. Naar schatting hebben 60% van de ouderen die thuis wonen moeite om te slikken en dus om zich te voeden en te hydrateren. Slikstoornissen komen vaak voor in talrijke ziektes. Ze kunnen optreden in volgende situaties : neurodegeneratieve ziektes, post-CVA (cerebrovasculair accident), NKO-aandoeningen of gewoon gebrek aan spierkracht of slechte, aan ouderdom gebonden, tandheelkundige conditie.
Er zijn twee soorten dysfagie:
- Oro-laryngo-faryngeale dysfagie
- Oesophageale dysfagie
Elke dysfagie heeft kenmerkende pathofysiologische oorzaken.
Dysfagie is een veel voorkomend symptoom, dat in verband gebracht kan worden met verschillende goedaardige of kwaadaardige oorzaken, zoals :
IN GEVAL VAN EEN ORO-LARYNGO-FARYNGEALE DYSFAGIE :
NKO | Faryngitis, Angina |
Neurologisch | Cerebrovasculair accident (CVA) |
IN GEVAL VAN EEN OESOPHAGEALE DYSFAGIE :
Goedaardige oorzaken | Slokdarmontsteking Geneesmiddelen (vooral als men al liggend bepaalde capsules doorslikt zonder genoeg water te drinken) Achalasie (of idiopathische megaoesophagus) en andere primaire of secundaire motorische aandoeningen van de slokdarm. Divertikel van Zenker |
Kwaadaardige oorzaken | Plaveiselcelcarcinoom (vaak in een context met alcohol en tabak) |
Bron : www.snfge.org
Fysiopathologie van slikken :
Orale fase :
- Mogelijke verstoring van de voorbereiding van de voedingsbal.
- Mogelijke verstoring van de orofaryngeale transporttijd.
Laryngo-faryngeale fase :
- Mogelijke verslikkingen door coördinatiestoornissen bij het sluiten van de larynx, gebrek aan dichtheid van de larynx of het niet stoppen van de ademhaling.
- Mogelijke verslikkingen door slechte faryngeale of sfinctertransit : bij doorvloeiing vanuit de keelholte loopt de voedselbal over in de larynx bij hervatting van de ademhaling.
Slokdarmfase :
- Mogelijk gebrek aan oesophageale peristaltiek.
- Mogelijke slechte ontspanning van de bovenste slokdarmsfincter.
- Mogelijke reflux die aspiratie kan veroorzaken.
